§ 11. Тістердің құрылысы мен қызметі

Тістердің қызметі – асты тістеу және шайнау, яғни механикалық үгу. Сонымен қатар олар сөйлеуге қатысады

Тіс бөліктері

Әрбір тістің тіс қаптамасы, мойны және түбірі болады. Қызылиектен шығып тұратын тіс бөлігін тісқаптамасы деп айтады. Тістің келесі бөлігі – мойны. Ол қызылиекпен жабылған. Тістің үшінші бөлігі – түбірі. Ол тіс­ ұяшығына бекінген. Тістің қаптамасы мен мойны тіс цементімен қапталған. Тамыр ұшында жүйке талшықтары мен қан тамырларының жұмсақ­ұлпасына (пульпа) түсетін тесік болады.

Тістің құрылысы
Әрбір тіс 3 қабаттан тұрады:
сыртқы – кіреуке (эмаль), ортаңғы – дентин,
ішкі – тістің жұмсақ ұлпасы (пульпа).

Кіреуке тек тіс қаптамасын қаптайды. Бұл – ағзаның ең қатты ұлпасы. Оның қалыңдығы әртүрлі, тістің шайнайтын бетіндегі кіреуке қалыңдау болады. Балалардың сүт тістеріндегі кіреукенің құрамында минералды заттар аз, сондықтан ол жұқа болады. Кіреукенің астында қатты дентин болады. Ол тығыз сүйек ұлпасынан түзілген және тістің көп бөлігін құрайды.
Жаңа туған нәрестеде тістері болмайды. Алғашқы тістері 6–9 айында шыға бастайды.

Әрбір жақ сүйекте 10 тістен барлығы 20 тіс шығады. Бұл тістерді сүт тістер деп атайды және бала 3 жасқа толғанға дейін толық шығып бітеді. Сүт тістер 6–7 жасқа қарай түсе бастайды. Олардың орнына тұрақты тістер шығады.
Сурет бойынша 70-100 сөзден тұратын шағын баяндама жазыңыз
Made on
Tilda