11-с. 11-тақырып
Мезофилл жасушаларында көмірқышқыл газын фиксациялаудың ерекшеліктері. көмірқышқыл газының акцепторлары
Жапырақтағы көмірқышқыл газының диффузиялану ерекшеліктері.
Лептесіктердің жаблуы жапырақ ішіндегі СО2 диффузиясымен салыстырғанда жапырақтан судың булануын айтарлықтай төмендетеді. Өйткені су буының диффузиялану жылдамдығы дептесік көлеміне байланысты.
Лептесіктердің жаблуы жапырақ ішіндегі СО2 диффузиясымен салыстырғанда жапырақтан судың булануын айтарлықтай төмендетеді. Өйткені су буының диффузиялану жылдамдығы дептесік көлеміне байланысты.
Фотосинтездің С4-жолы (Хетч-Слэк циклі). С4-жолы бірінші өнімі төрт көміртекті (С4) қосылыстар болатын фотосинтез.
Өзінің негізінде С4 фотосинтезі кәдімгі С3 фотосинтезінің модификациясы болып табылады және эволюция процесінде соңғысына қарағанда әлдеқайда кеш пайда болды. Хэтч-Слэк циклінде өсімдіктер фосфоэнолпируват карбоксилаза ферментінің (ПЭП карбоксилаза) қатысуымен фосфоэнолпируваттың (ПЭП) карбоксилденуі арқылы мезофилл жасушаларында бастапқы көміртекті бекітуді жүзеге асырады. Реакция нәтижесінде түзілген оксалоацетат малатқа немесе аспартатқа айналады және бұл түрде тамырлар шоғырының қабықша жасушаларына тасымалданады, онда декарбоксилдену нәтижесінде СО2 бөлініп, тотықсыздандырғыш пентозофосфат цикліне түседі. Кальвин циклінде С4 өсімдіктерінде, сондай-ақ С3 өсімдіктерінде СО2 сахарозаны синтездеу үшін қолданылатын үш атомды қантқа айналады. СО2-ны мезофилл жасушаларынан қабықша жасушаларына аралық бекіту өнімдері түрінде тасымалдау оның Рубиско локализациясы орнындағы концентрациясын айтарлықтай арттырады және осылайша оның тиімділігін айтарлықтай арттырады, оттегімен жанама реакцияларды болдырмайды және нәтижесінде фототыныс алудан толығымен құтылады.
Сұрақ: С4 фотосинтезінің эволюция барысында кеш пайда болуының себебі неде деп ойлайсыз?
Сұрақ: С4 фотосинтезінің эволюция барысында кеш пайда болуының себебі неде деп ойлайсыз?
Жауабы: CO2 бекітудің тиімді әдісінің арқасында белсенді газ алмасуды қамтамасыз ету үшін устьицаларды үнемі ашық ұстаудың қажеті жоқ, бұл транспирация кезінде судың жоғалуын азайтады. Осы себепті, C4 өсімдіктері құрғақ жерде, жоғары температурада, тұздылық және СО2 жетіспеушілігі жағдайында өсе алады.
Үлгіге қарап, бүгінгі тақырып бойынша ақыл картасын құрыңыздар
Үйге тапсырма: Тақырып бойынша 3 сұрақ дайындап келу
