Тақырып: §43
Энергетикалық алмасу кезеңдері
Энергетикалық алмасу кезеңдері дегеніміз - энергияға бай қосылыстар түзетін органикалық қосылыстардың ферментативті ыдырау реакцияларының жиынтығы
Энергетикалық алмасудың кезеңдері
Дайындық кезеңі

Не болады: Бұл кезеңде тағам құрамындағы күрделі молекулалар (ақуыздар, майлар, көмірсулар) қарапайым молекулаларға (аминқышқылдары, май қышқылдары, глюкоза) дейін ыдырайды.
Энергия түзілуі: Энергия бөлінбейді, тек қарапайым заттарға ыдырау жүреді.
Қайда жүреді: Асқорыту жолында.
Гликолиз және оттексіз ыдырау
Не болады: Қарапайым молекулалар жасуша ішінде әрі қарай энергия бөлетін қосылыстарға айналады. Мысалы, глюкоза екі пируват молекуласына ыдырайды.
Энергия түзілуі: Аз мөлшерде энергия (АТФ) түзіледі.
Қайда жүреді: Цитоплазмада.
Оттегімен (аэробты) ыдырау
Не болады: Бұл кезеңде пируват молекуласы толық ыдырап, ең көп мөлшерде энергия (АТФ) түзіледі. Бұл процесс оттегінің қатысуымен жүреді.
Энергия түзілуі: Ең көп АТФ түзіледі.
Қайда жүреді: Митохондрияда.
Дәптермен жұмыс
Мәнмәтін:
Әділ футбол ойнап жүргенде жылдам қозғалып, көп күш жұмсайды. Осы кезде оның бұлшықеттеріне қосымша энергия қажет болады, ал ол энергия тағам арқылы келетін қоректік заттардан түзіледі. Әділ ағзасындағы энергетикалық алмасу кезеңдері арқылы энергияның қалай алынатынын түсінгісі келеді.
Сұрақтар:
1.Әділ таңғы ас ішкеннен кейін, оның асқазанындағы тағам қарапайым молекулаларға дейін ыдырайды. Бұл энергетикалық алмасудың қай кезеңіне жатады?
  • A) Дайындық кезеңі
  • B) Гликолиз
  • C) Оттегімен ыдырау

2.Футбол ойыны кезінде Әділдің ағзасы оттегіні көп қолдана отырып, ең көп энергияны алады. Бұл энергетикалық алмасудың қай кезеңіне жатады?
  • A) Дайындық кезеңі
  • B) Гликолиз
  • C) Оттегімен ыдырау

3.Футбол ойнағанда, Әділдің бұлшықеттерінде энергия азая бастаса, оның ағзасы қосымша энергияны алу үшін қандай процесс арқылы оттегісіз энергия ала бастайды?
  • A) Гликолиз
  • B) Дайындық кезеңі
  • C) Оттегімен ыдырау
Үйге тапсырма: Энергетикалық алмасу кезеңдерін сипаттау
Made on
Tilda