Тақырып: §48
Электрон-тасымалдаушы тізбек
Электрон-тасымалдаушы тізбек – митохондриядағы жасушалық тыныс алудың соңғы кезеңі. Бұл кезеңде энергияның көп мөлшері (АТФ түрінде) түзіледі. Түсіну үшін үдерісті төрт сатыға бөліп қарастырайық
Электрондарды тасымалдау молекулаларға беріледі
NADH және FADH₂ молекулалары Кребс циклында түзіледі, олар ЭТТ-ке келіп, өздеріндегі электрондарды береді.
Электрондар митохондрияның ішкі мембранасында орналасқан ақуыз кешендеріне беріледі. Электрондар бір кешеннен екіншісіне өтеді.
Электрондардың қозғалысы және энергия бөлуі
Электрондар тізбектегі кешендер арқылы өткен сайын энергия бөліне бастайды.
Бұл энергия сутек иондарын (H⁺) митохондрияның ішкі қабатынан сыртқа шығарып, концентрациясы жоғары аймаққа жинауға қолданылады. Осының арқасында митохондрия ішіндегі мембрана екі жағына сутек иондарының концентрациясында айырмашылық пайда болады.
Сутек иондарының кері қайтуы (АТФ синтезі)
Сутек иондары сыртқы қабатта жинақталғаннан кейін ішке қарай қайтқысы келеді, бірақ олар тек АТФ синтаза деп аталатын арнаулы фермент арқылы өте алады.
Сутек иондары АТФ синтаза арқылы өткен кезде, бұл фермент айналып, энергия өндіреді. Бұл энергия АДФ молекуласын АТФ-ке айналдыруға пайдаланылады.
Оттегінің рөлі және судың түзілуі
Электрондар тізбектің соңғы кешеніне жеткенде, оларды оттегі қабылдайды. Оттегі болмаса, бұл процесс жүрмейді, сондықтан митохондрия оттегіні қажет етеді. Оттегі электрондарды және сутек иондарын қабылдап, су молекуласын (H₂O) түзеді.
Дәптермен жұмыс
Үйге тапсырма: Жаңа терминдерді және олардың анықтамаларын жаттау
Made on
Tilda