11-с. 23-тақырып
мембраналық рецепторлар арқылы гормондық сигналдардың берілуі
Адреналин гормонының ағзадағы рөлі қандай?
Гормон жасуша мембранасындағы рецепторға байланысқан кезде не болады?
Инсулин гормоны қандағы глюкоза деңгейін реттейді. Инсулин деңгейі жоғарылағанда, қан глюкозасы...
Екінші реттік хабаршылардың рөлі қандай?
Адреналин гормоны қанда жоғарылағанда қандай рецепторлар оны қабылдайды?
- A) Глюкоза деңгейін төмендетеді
- B) Қан қысымын төмендетеді
- C) Қан қысымын және жүрек соғысын арттырады
- D) Температураны төмендетеді
Гормон жасуша мембранасындағы рецепторға байланысқан кезде не болады?
- A) Жасушаның энергиясы азаяды
- B) Жасуша ішіне екінші реттік хабаршылардың түзілуі іске қосылады
- C) Жасуша гормондарды шығара бастайды
- D) Жасуша белсенділігін тоқтатады
Инсулин гормоны қандағы глюкоза деңгейін реттейді. Инсулин деңгейі жоғарылағанда, қан глюкозасы...
- A) Жоғарылайды
- B) Тұрақтанады
- C) Төмендейді
- D) Өзгермейді
Екінші реттік хабаршылардың рөлі қандай?
- A) Жасушаға гормондарды тасымалдау
- B) Сыртқы сигналды жасуша ішінде тарату
- C) Гормондардың қызметін тежеу
- D) Жасушаның өсуін қамтамасыз ету
Адреналин гормоны қанда жоғарылағанда қандай рецепторлар оны қабылдайды?
- A) Альфа-рецепторлар
- B) Бета-рецепторлар
- C) Дельта-рецепторлар
- D) Гамма-рецепторлар
Тест жауабы
1 с
2 в
3 с
4 в
5 в
Жағдаят 1: «Кенеттен туындаған стресс»
Сіз маңызды емтиханға дайындалып отырсыз, бірақ кенеттен электр жарығы өшіп қалады, бұл сізге қатты әсер етеді. Осы кезде сіздің ағзаңызда стресс гормоны - адреналин бөлінеді. Бұл гормон бета-рецепторларға әсер етіп, сіздің тыныс алуыңызды жиілетеді, жүрек соғысыңыз артады және денеңіз сергек күйге келеді.
Тапсырмалар:
Жағдаят 2: «Тәтті тамақтан кейінгі глюкоза деңгейі»
Сіз дәмді десерт жеп алғаннан кейін, қан құрамындағы глюкоза деңгейі күрт жоғарылайды. Бұл кезде ұйқы безі инсулин гормонын бөліп, глюкозаны жасушаларға таратуға көмектеседі.
Тапсырмалар:
Сіз маңызды емтиханға дайындалып отырсыз, бірақ кенеттен электр жарығы өшіп қалады, бұл сізге қатты әсер етеді. Осы кезде сіздің ағзаңызда стресс гормоны - адреналин бөлінеді. Бұл гормон бета-рецепторларға әсер етіп, сіздің тыныс алуыңызды жиілетеді, жүрек соғысыңыз артады және денеңіз сергек күйге келеді.
Тапсырмалар:
- Талдау: Адреналиннің бета-рецепторларға байланысуы қандай физиологиялық өзгерістерге әкеледі? Осы өзгерістердің мақсаты қандай?
- Жауап реакциясы: Адреналиннің әсері ұзақ уақыт жалғасқан жағдайда қандай кері әсерлер пайда болуы мүмкін?
- Кері байланыс механизмі: Адреналиннің жоғары деңгейі ағзада қандай кері байланыс механизмдерін іске қосуы мүмкін?
Жағдаят 2: «Тәтті тамақтан кейінгі глюкоза деңгейі»
Сіз дәмді десерт жеп алғаннан кейін, қан құрамындағы глюкоза деңгейі күрт жоғарылайды. Бұл кезде ұйқы безі инсулин гормонын бөліп, глюкозаны жасушаларға таратуға көмектеседі.
Тапсырмалар:
- Түсіндірме: Инсулиннің қандағы глюкоза деңгейін төмендету үшін жасушалардағы қандай мембраналық рецепторлар іске қосылады?
- Екінші реттік хабаршылар: Инсулин рецепторға әсер еткеннен кейін қандай екінші реттік хабаршылар немесе үдерістер глюкоза жасушаларға кіру үшін маңызды?
- Кері байланыс: Егер ағзада инсулин жеткіліксіз болса, қандағы глюкоза деңгейі қалай өзгеруі мүмкін және бұл қандай ауруға әкелуі мүмкін?
Үйге тапсырма: Оқулықпен жұмыс
