6-с. 45-тақырып
СҰЙЫҚТЫҢ, ГАЗДЫҢ ЖӘНЕ ҚАТТЫ ДЕНЕЛЕРДІҢ ҚЫСЫМЫ
Неге және қалай?
Жердегі барлық денеге тартылыс күші әсер етеді. Сұйықтың молекулалары жерге қарай тартылады. Үстіңгі қатарда орналасқан молекулалар жерге тартылуына байланысты төменгі қатардағы молекулаларға салмақ түсіреді. Сұйық және газ барлық бағытқа бірдей қысым береді. Қатты денелерде күш қай жақтан болса, сол бағытта қысым түсіреді. Қысым осылай пайда болады.
Үшкір заттар, мысалы, ине, пышақ немесе жыртқыштардың тырнақтары, тиген жерін тесіп немесе кесіп түседі, себебі олардың жанасатын бетінің ауданы өте кішкентай
Мысалдар
Қатты дененің қысымы
Логикалық есеп:
- Бір адам пышақпен нан кесіп жатыр, ал екінші адам нанды өзі қолымен жыртып жатыр. Қайсысы нанды кесуде аз күш жұмсайды? Неліктен?
Сұрақтарды толықтырыңыз
- Биік өкшелі аяқ киім неліктен жерге көбірек қысым түсіреді? Себебі ...
- Неліктен шаңғы киіп, қар бетінде оңай жүре аламыз? Себебі ...
- Неге пышақтың жүзі өткір болуы қажет? Өйткені ...
Жауаптары
Логикалық тапсырма
Пышақпен кескен адам аз күш жұмсайды, себебі пышақ жүзі ауданды кішірейтіп, қысымды арттырады.
Сұрақтарды толықтыру
Жанасатын бет ауданы кішкентай, қысым күшейеді.
Шаңғының беті кең, қысым азаяды.
Өткір жүзі қысымды арттырып, кесу оңай болады.
Шаңғының беті кең, қысым азаяды.
Өткір жүзі қысымды арттырып, кесу оңай болады.
