6-с. 31-тақырып
Табиғи үдерістерді Модельдеу
Планетамыздың жер бедері алуан түрлі. Ол жүздеген миллион жылдар бойы қалыптасты және әлі де қалыптасу үстінде. Таулардың орнында жазықтар, ал жазықтардың орнында таулар болды деген пікір дұрыс па? Бұл сұраққа таулардың пайда болуын зерттейтін тектоника және тарихи геология ғылымдары жа- уап береді. Материктік платформалардың бір-бірімен соқтығысқан жерінде таулар пайда болады (орогенез). Таулардың пайда болуына ішкі (эндогенді) және сыртқы (экзогенді) күш әсер етеді.
Геосинклиналдар
- Геосинклиналдар таудың түзілетін яғни пайда болатын жері. Ол жер қыртысының қалың шөгінді жыныстар жиналған ауқым- ды бөлігі. Жер қыртысының екі платформасының соқтығысқан жерінде пайда болған геосинклиналдар, шөгінді жыныстар мен шөгінділер бір-бірін қысудың әсерінен ұзына бойы созылған, ені біршама кең, қыратты-төбелі тау тізбегін түзеді.
Табиғаттағы заттар айналымы.
- Заттар айналымы Жердің ең маңызды қасиеттерінің бірі. Ол экожүйе компоненттерінің түрақты- лығын және тіршілігін қамтамасыз етеді. Заттар айналымы ат- мосфера, гидросфера, литосфера және тірі ағзалар арасындағы зат тардың циркуляциясы (айналып түруы).
