Тақырып: §39 Тыныс алған кезде ауаның құрамы қалай өзгереді
Тыныс алу барлық тірі организмге тән қасиет және тіршілік белгісі. Өсімдіктің тыныс алу үдерісі барлық организмдегі сияқты өмір бойы күндіз де, түнде де үзіліссіз жүзеге асып отырады. Өсімдіктің тамырлары да, сабақтары мен жапырақтары да, гүлдері мен әлі пісе қоймаған жемістері де тыныс алады. Тыныс алу кезінде өсімдіктер ауадан оттегіні (02) жұтып, көмірқышқыл газын (СО2) бөліп шығарады.
Өсімдіктердің арнайы тыныс алу мүшелері жоқ. Газ алмасу жапырақ қабықшасындағы айрықша түзіліс сабақтың қабығында орналасқан саңылау мен жасымықша арқылы жүзеге асырылады.
Жануарларда тыныс алу жүйесі бар, ол организм мен қоршаған орта арасында газ алмасуды қамтамасыз етеді. Суқоймада тіршілік ететіндердің көпшілігінде желбезек, ал жер бетінде тіршілік ететіндерде өкпе тыныс алу мүшесі болып табылады. Буынаяқтыларда тыныс алу мүшесінің қызметін денесіндегі сыртқы жабынның тереңдеу жерінде орналасқан кеңірдек, алқым, жапырақ тәрізді өкпе атқарады .
Үйге тапсырма
«Адам ағзасы үшін тыныс алудың маңызы» тақырыбында эссе жазу
