§39. Энергия түрлері мен пайда болу көздері (133 бет)
Энергия деген не?
Энергия – бұл бір денеден екінші денеге берілетін немесе бір түрден екінші түрге айналатын күш. Энергия барлық нәрсеге қажет: машиналар қозғалуы үшін, шам жануы үшін, адамдар жүгіруі үшін.
Дәптерге жазып, жаттап алыңыз
  • Энергия - бұл дененің жұмыс істеу қабілеті мен қуаты
  • Энергияны джоульмен есептейді (Дж.). Бұл адамның атымен аталған өлшем. Джоуль алғаш рет жылу - энергияның бір түрі екенін дәлелдеді.
  • Жер бетіндегі ең негізгі энергия көзі - Күн сәулесінен бөлінетін энергия
  • Энергияның түрлері: механикалық энергия, химиялық энергия, жылу энергиясы, жарық энергиясы, ядролық энергия.
Электр заряды деген не?
🧲 Электр заряд деген не?
Электр заряды – бұл көзге көрінбейтін кішкентай бөлшектердің (электрондар мен протондар) қасиеті, олар заттарды тартып немесе итеріп тұрады.

Қарапайым мысал:
  • Егер сен шашыңды пластик тарақпен тарасаң, кейде шашың тік тұрып қалады. Бұл – тарақта электр заряды пайда болғандықтан.
  • Қыста синтетикалық киімді шешкенде "шиқ-шиқ" еткен дыбыс шығып, ұсақ ұшқындар көрінуі мүмкін – бұл да электр зарядының әсері.

⚡ Қысқаша: Электр заряды – бұл заттардың бір-бірін тартуына немесе итеруіне көмектесетін ерекше күш.
Т А П С Ы Р М А Л А Р
Энергия түрін табыңыз
  • Бала велосипед теуіп жүр.
  • Пештегі от жанып жатыр.
  • Күн панелі арқылы электр энергиясы өндіріледі.
  • Телефон қуат көзіне қосылған.
  • Атом электр станциясы жұмыс істеп тұр.

Бала велосипед теуіп жүр. (Механикалық энергия)
Пештегі от жанып жатыр. (Жылу және химиялық энергия)
Күн панелі арқылы электр энергиясы өндіріледі. (Жарық және электр энергиясы)
Телефон қуат көзіне қосылған. (Электр энергиясы)
Атом электр станциясы жұмыс істеп тұр. (Ядролық энергия)
Сәйкестендіріңіз
  • Күн
  • Механикалық және электр энергиясы
  • Су турбинасы
  • Жарық және жылу энергиясы
  • Бензин
  • Механикалық және электр энергиясы
  • Отын (көмір, газ)
  • Химиялық және механикалық энергия
  • Жел турбинасы
  • Химиялық және жылу энергиясы
Электр энергиясы туралы қызықты мәліметтер
Найзағай – табиғи электр энергиясы
Найзағайдың бір соққысы шамамен 1 миллиард джоуль энергия бөледі. Бұл энергия 100 мың шамды бір секундқа жағуға жеткілікті!
Электрлі балықтар
Электрлік жыланбалықтар 600 вольтқа дейінгі разряд шығара алады! Олар бұл қабілетін өзін қорғау және олжа ұстау үшін пайдаланады.
Адам денесі де электр өткізеді
Адам ағзасында да әлсіз электр тогы бар. Мысалы, ми мен жүрек жұмыс істеу үшін кішкентай электр импульстерін пайдаланады.
Терлеу – электр өткізгішті арттырады 💧⚡
Қолыңыз терлесе, ол жақсырақ ток өткізеді. Сондықтан кейде электрошокердің әсері ылғалды ауа-райында күштірек болады.
Ең алғашқы электр станциясы 🏭
1882 жылы Томас Эдисон Нью-Йоркте ең алғашқы электр станциясын салды. Ол 85 үйді ғана электрмен қамтамасыз еткен.
Электр энергиясы сақталмайды!
  • Электр қуатын үлкен көлемде сақтау өте қиын. Сондықтан электр станциялары оны қажет кезде бірден өндіреді және таратады.
  • Үйге тапсырма:

    Энергия түрлерін ажырату, жаңа ұғымдарды жаттау
Made on
Tilda