§40. Энергияның өзара түрленуі
-
Энергия жоқтан пайда болмайды. Ол бір түрден екінші түрге айналады -
20-ғасырда алғашқы бу мәшинелері пайда болды. Олардағы жылу энергиясы механикалық энергияға айналды.
Т А П С Ы Р М А Л А Р
Электр энергиясы – жарыққа
Үйдегі шамды қосқанда, электр энергиясы жарық энергиясына айналады. Лампочка жанып, айналаны жарықтандырады.
Электр энергиясы – жылуға
Шайнек немесе үтік қосылғанда, электр қуаты жылу энергиясына айналады. Сол арқылы біз суды қайнатамыз немесе киімді үтіктейміз.
Электр энергиясы – қозғалысқа
Желдеткіш немесе кір жуғыш машина жұмыс істегенде, электр энергиясы механикалық энергияға (қозғалысқа) айналады. Яғни, электр желдеткіштің қалақшаларын айналдырады.
Энергия түрін табыңыз
- Бала велосипед теуіп жүр.
- Пештегі от жанып жатыр.
- Күн панелі арқылы электр энергиясы өндіріледі.
- Телефон қуат көзіне қосылған.
- Атом электр станциясы жұмыс істеп тұр.
Бала велосипед теуіп жүр. (Механикалық энергия)
Пештегі от жанып жатыр. (Жылу және химиялық энергия)
Күн панелі арқылы электр энергиясы өндіріледі. (Жарық және электр энергиясы)
Телефон қуат көзіне қосылған. (Электр энергиясы)
Атом электр станциясы жұмыс істеп тұр. (Ядролық энергия)
Сәйкестендіріңіз
-
Күн - Механикалық және электр энергиясы
-
Су турбинасы - Жарық және жылу энергиясы
-
Бензин - Механикалық және электр энергиясы
-
Отын (көмір, газ) - Химиялық және механикалық энергия
-
Жел турбинасы - Химиялық және жылу энергиясы
Электр энергиясы туралы қызықты мәліметтер
Найзағай – табиғи электр энергиясы
Найзағайдың бір соққысы шамамен 1 миллиард джоуль энергия бөледі. Бұл энергия 100 мың шамды бір секундқа жағуға жеткілікті!
Электрлі балықтар
Электрлік жыланбалықтар 600 вольтқа дейінгі разряд шығара алады! Олар бұл қабілетін өзін қорғау және олжа ұстау үшін пайдаланады.
Адам денесі де электр өткізеді
Адам ағзасында да әлсіз электр тогы бар. Мысалы, ми мен жүрек жұмыс істеу үшін кішкентай электр импульстерін пайдаланады.
Терлеу – электр өткізгішті арттырады 💧⚡
Қолыңыз терлесе, ол жақсырақ ток өткізеді. Сондықтан кейде электрошокердің әсері ылғалды ауа-райында күштірек болады.
Ең алғашқы электр станциясы 🏭
1882 жылы Томас Эдисон Нью-Йоркте ең алғашқы электр станциясын салды. Ол 85 үйді ғана электрмен қамтамасыз еткен.
Электр энергиясы сақталмайды!
- Электр қуатын үлкен көлемде сақтау өте қиын. Сондықтан электр станциялары оны қажет кезде бірден өндіреді және таратады.
- Үйге тапсырма:
Электр энергиясы туралы қызықты мәлімет жазу
