119-тақырып. электрокардиография және оның диагностикалық маңызы
Электрокардиография (ЭКГ) – жүректің электрлік белсенділігін тіркеу әдісі. Бұл зерттеу жүрек бұлшықетінің жиырылу кезінде пайда болатын биоэлектрлік сигналдарды жазып, графикалық түрде көрсетеді.
ЭКГ электрокардиограф деп аталатын арнайы аппараттың көмегімен орындалады. Жүректің жұмысына байланысты тері бетінде пайда болатын әлсіз электрлік потенциалдар электродтар арқылы тіркеледі де, қағазға немесе экранға қисық сызық (кардиограмма) түрінде түсіріледі.
ЭКГ-ның негізгі толқындары мен олардың мағынасыКардиограммада бірнеше негізгі толқындар көрінеді, олар жүректің әртүрлі фазаларын көрсетеді:
P толқыны – жүрекшелердің қозуын және жиырылуын көрсетеді.
QRS кешені – қарыншалардың қозуы мен жиырылу фазасын сипаттайды.
T толқыны – қарыншалардың босаңсуын (реполяризация) көрсетеді.
Кейбір жағдайларда U толқыны да байқалуы мүмкін, ол жүректің толық қалпына келуін сипаттайды.
ЭКГ-ның диагностикалық маңызы
Жүрек ырғағының бұзылыстары (аритмиялар) – жүрек соғысының тым жиі (тахикардия) немесе сирек (брадикардия) болуы, сондай-ақ ырғақтың дұрыс болмауы (экстрасистолия, фибрилляция).
Миокард инфарктісі – жүрек бұлшықетіне оттегінің жетіспеуі салдарынан некроз пайда болғанын көрсетеді.
Жүрек бұлшықетінің гипертрофиясы – жүрек камераларының шамадан тыс жүктелуінен бұлшықеттің қалыңдауы анықталады.
Жүрекше-қарынша блокадалары – жүрек импульстерінің өткізгіштігінің баяулауы немесе толық тоқтауы.
Шындық немесе жалған ойыны
Электрокардиография – жүректің механикалық белсенділігін тіркеу әдісі. ЭКГ кезінде жүректің электрлік сигналдары арнайы электродтар арқылы жазылады. ЭКГ көмегімен жүрек ырғағының бұзылыстарын анықтауға болады. ЭКГ – инвазивті әдіс, ол жүрекке катетер енгізуді қажет етеді. Миокард инфарктісі кезінде ЭКГ арқылы жүрек бұлшықетінің зақымданған аймағын анықтауға болады. ЭКГ тек спортшылар үшін қажет, ал қарапайым адамдарға оны жасатудың қажеті жоқ.