§63 Бактериялардың түрлі формалары
Микробиология жай көзге көрінбейтін, ұсақ тірі организмдерді, олардың кұрылысы мен қасиетін, табиғатта жүріп жатқан процестердегі рөлін, адам тұрмыс-тіршілігіне пайдасы мен зиянын жан-жақты зерттейтін ғылым.
Бактериялардың негізгі төрт формасы болады: таяқша тәрізді, шар тәрізді, иірілген, спираль тәрізді.
Бактериялар тамақ өнеркәсібінде кеңінен қолданылады. Сүт-қышқылды бактериялардың іс-әрекеті арқасында сүт, айран, қаймақ, қымызға айналады. Сүтқышқылды бактериялары май дайындау саласында да маңызды рөл атқарады. Май өндірушілер ертеден майды ашыған кілегейден шайқаған. Оның сапасы балғын сүттен дайындалған майдан жоғары болатынын байқаған. Кейбір бактериялар адамның асқорыту жолында тіршілік етеді.
Тапсырма
Бактериялар – өте ұсақ микроорганизмдер, олар бір жасушадан тұрады және олардың көптеген түрлері бар. Бактериялардың формалары негізінен үшке бөлінеді:
- Дөңгелек форма (кокк): Дөңгелек немесе домалақ пішінді бактериялар. Олар көбінесе жұп немесе тізбектер құрайды.
- Жіп тәрізді форма (бацилл): Ұзын, таяқша тәрізді пішінді бактериялар. Олар бір-бірінен айқын ажыратылмайды.
- Спираль тәрізді форма (спирилл): Спираль немесе бұралған пішінді бактериялар. Олардың қозғалу қабілеті өте жоғары.
-
Сұрақтар:- Бактериялардың қандай үш негізгі формасы бар? Әрқайсысына қысқаша сипаттама беріңіз.
- Қандай жағдайда бактериялар өз пішінін өзгертуі мүмкін?
- Бактериялардың әртүрлі формалары тіршілік ету ортасында қандай артықшылықтар береді деп ойлайсыңдар?
