§51. Көбею үдерісі және хромосома саны
Жасушаның пайда болуынан келесі жас жасушалардың түзілуіне дейінгі тіршілігі жасуша циклі деп аталады. Жасушаның бүкіл тіршілігін шартты түрде екі кезеңге бөлуге болады: бөлінуге дайындық интерфаза және жасушаның бөліну үдерісінің өзі. Жасушаның әрбір бөлінуінің алдында хромосома саны екі еселенеді. Бұл үдеріс негізінде ДНҚ молекуласының екі еселену, өзін-өзі көшіру қабілеті жатыр. Нәтижесінде жас жасушаларда бастапқы (аналық) жасушалардағы сияқты хромосома саны болады.
Әртүрлі түрлерде хромосома саны әртүрлі болады. Хромосомалардың санына ағзалардың қандай да бір қасиеті тәуелді деп ойлауға болмайды.
Жағдаяттық тапсырма
Биологтар жаңа ашылған өсімдіктің жасушаларындағы хромосома санын зерттеді. Олардың талдауы бойынша, өсімдіктің хромосома саны 100 екені анықталды. Бұл өсімдік күрделі тіршілік иесі болуы мүмкін бе?
-
- Хромосома санының көп болуы өсімдіктің күрделілігіне әсер ете ме?
-
- Егер өсімдіктің хромосома саны өзгерсе, оның қасиеттері өзгере ме?
- Ғалымдар хромосома санын зерттеу арқылы қандай жаңалықтар ашуы мүмкін?
