11-сынып. 63-тақырып
харди вайнбергтің генетикалық тепе-теңдік заңы
харди вайнбергтің генетикалық тепе-теңдік заңы
Белгілі бір жағдайда популяция генетикалық тепе-теңдік жағдайында болады, яғни оның гендік қоры ұрпақтан-ұрпаққа өзгермей беріледі. Бұл тепе-теңдік принципі немесе Харди-Вайнберг заңы.
Идеалды (мінсіз) популяцияда гендер жиілігінің гомозиготалар мен гетерозиготалар тұрақтылығы байқалады және ол бірқатар ұрпақтарда өзгермейді.
Идеалды (мінсіз) популяция келесі белгілермен сипатталады
Даралардың саны айтарлықтай көп
Даралар еркін шағылыса алады
Мутация жүрмейді
Көрші популяциялар миграцияламайды
Табиғи сұрыптау болмайды
мұндағы:
- p – доминантты аллельдің жиілігі (мысалы, A),
- q – рецессивті аллельдің жиілігі (мысалы, a),
- p² – гомозиготты доминантты даралар жиілігі (AA),
- 2pq – гетерозиготты даралар жиілігі (Aa),
- q² – гомозиготты рецессивті даралар жиілігі (aa).
Популяцияда:
49% – гомозиготалы доминанттар (AA),
42% – гетерозиготалар (Aa),
9% – гомозиготалы рецессивтер (aa).
49% – гомозиготалы доминанттар (AA),
42% – гетерозиготалар (Aa),
9% – гомозиготалы рецессивтер (aa).
