§61. Бактериялардың маңызы
Бактериялардың таралуы. Ғаламшарда бактериялар кездеспейтін жерді табу қиын. Көлем бірлігіне шаққанда бактериялардың көп мөлшері топырақтың 15 см жоғары қабатында болады. Ауада 5 км-ден жоғарыда бактериялардың саны аз.
Бактериялардың маңызы зор және алуантүрлі.
Маңызы бойынша бактерияларды шартты түрде пайдалы және зиянды деп бөлуге болады. Бірақ бір бактерияның өзі бір жағдайда пайдалы, басқа жағдайда зиянды болатынын есте сақтау қажет.
Бактериялар – табиғаттағы ең көп таралған тірі ағзалардың бірі. Олардың көпшілігі адамға пайдалы, ал кейбір түрлері ауру тудырады. Мысалы, шіріту бактериялары өсімдік пен жануар қалдықтарын ыдыратып, топырақты қоректік заттарға байытады. Сүт қышқылды бактериялар айран, қатық, сүзбе сияқты сүт өнімдерін ашытады. Сонымен қатар, бактериялар адамның ішегінде де өмір сүреді, олар тағамның қорытылуына көмектеседі. Бірақ, туберкулез немесе ангина сияқты ауруларды қоздыратын зиянды бактериялар да бар. Сондықтан бактериялар – әрі пайдалы, әрі қауіпті ағзалар.
Сұрақтар:
а) Мәтінде бактериялардың қандай түрлері аталған?
ә) Пайдалы және зиянды бактериялардың мысалдарын ата.
б) Адам өміріндегі бактериялардың рөлін қалай сипаттауға болады?
Сенің ойыңша, бактериялар болмаса табиғат пен адам өмірі қалай өзгерер еді? Өз жауабыңды 2-3 дәлелмен негізде.
Күнделікті өмірде бактериялардың әсеріне қандай мысал келтіре аласың? Пайдалы немесе зиянды әсерлерін сипатта.
Сұрақтар:
а) Мәтінде бактериялардың қандай түрлері аталған?
ә) Пайдалы және зиянды бактериялардың мысалдарын ата.
б) Адам өміріндегі бактериялардың рөлін қалай сипаттауға болады?
Сенің ойыңша, бактериялар болмаса табиғат пен адам өмірі қалай өзгерер еді? Өз жауабыңды 2-3 дәлелмен негізде.
Күнделікті өмірде бактериялардың әсеріне қандай мысал келтіре аласың? Пайдалы немесе зиянды әсерлерін сипатта.
