§23. Цитоплазманың қосмембраналы органоидтері
  • Қосмембраналы органоидтар – бұл екі қабат липидті мембранамен қапталған, жасушаның энергия алмасуына және маңызды биохимиялық процестерге қатысатын органоидтар.
Цитоплазманың қосмембраналы органоидтері
  • Митохондрия
    Cыртқы мембрана тегіс, ішкі мембрана қатпарланған (кристалар түзеді). Ішінде сұйық матрикс бар.

    Қызметі: Жасушада АТФ (энергия) өндіру – тыныс алу процесін жүзеге асырады. «Жасушаның энергия станциясы» деп аталады.

  • Пластидтер
    Бұл тек өсімдік және балдыр жасушаларында кездесетін қосмембраналы органоидтар. Олар пішіні, түсі және қызметі бойынша үш түрге бөлінеді: хлоропластар (жасыл түсті, фотосинтез процесін жүзеге асырады), хромопластар (қызыл, сары, қызғылт сары пигменттерді жинап, гүлдер мен жемістерге түс береді), және лейкопластар (түссіз, қоректік заттарды – крахмал, май, ақуызды қорға жинайды).
Пластидтердің үш түрі бар
Хлоропластар
Хлоропластар – жасыл пигмент хлорофиллдің арқасында жасушаларға жасыл түс беретін және фотосинтез процесін жүзеге асыратын қосмембраналы органоидтар. Олар күн сәулесінің энергиясын сіңіріп, оны органикалық заттарға айналдырады. Негізінен өсімдік жапырақтарында және жасыл сабақтарында кездеседі.
Хромопластар
Хромопластар – қызыл, сары, қызғылт сары пигменттерді (каротиноидтар) жинақтайтын пластидтер. Олар өсімдік гүлдеріне, жемістеріне және кейбір жапырақтарға түрлі түстер беріп, тозаңданушыларды тартуға көмектеседі. Хромопластарда фотосинтез жүрмейді.
Лейкопластар
Лейкопластар – түссіз пластидтер, негізінен тамырларда, тұқымдарда және түйнектерде орналасады. Олар қоректік заттарды (крахмал, майлар, ақуыздар) қорға жинақтайды. Лейкопластар күн сәулесін сіңірмейді және фотосинтезге қатыспайды.
Сұрақтар мен тапсырмалар
+ батырмасын басып, өз жауабыңызды дұрыс жауаппен салыстырыңыз
Made on
Tilda