§28. жасуша мембранасына әртүрлі факторлардың әсері
Жасуша мембранасына әсер ететін факторлар
Спирт пен эфир сияқты еріткіштер мембрананың липидтік қабатын бұзып, оның өткізгіштігін арттырады.
Уытты заттар мен ауыр металдар мембрана нәруыздарының құрылымын өзгертіп, тасымалдау қызметін бұзады.
Жоғары температура мембрананың сұйықтығын арттырады, ал төмен температура оны қатайтып, иілгіштігін төмендетеді.
Холестериннің көп мөлшері мембрананы қаттырақ етеді, ал аз мөлшері иілгіштігін арттырады.
Детергенттер (мысалы, сабын) фосфолипидті қабатты ерітіп, мембрананың тұтастығын бұзады.
4-зертханалық жұмыс
Жасуша мембранасына әртүрлі факторлардың әсері
Жұмыс мақсаты, гипотеза, қажетті құрал-жабдықтар
Мақсаты: қызылша тамыржемісі жасуша мембранасының өткізгіштігіне су темпе-ратурасының әсерін зерттеу.
Гипотеза: егер қызылша тамыржемісін мұздай суға салса, онда ол өзінің табиғи пигменті антоцианды сақтайды және жасуша мембранасы бұзылмайды (өткізгіштік тосқауылы сақталады), ал егер қызылшаны қайнаған суға салса, тосқауылдан өту жеңілдеп, мембрана бұзылады және антоциан пигменті сыртқа ағып" кетеді.
Материалдар мен құрал-жабдықтар: қызылша тамыржемісінің кішкене тілімі,
қайнаған су, ыстық су, бөлме температурасындағы су, мұздай су, 4 колба және кішкене қысқыш қажет.
Гипотеза: егер қызылша тамыржемісін мұздай суға салса, онда ол өзінің табиғи пигменті антоцианды сақтайды және жасуша мембранасы бұзылмайды (өткізгіштік тосқауылы сақталады), ал егер қызылшаны қайнаған суға салса, тосқауылдан өту жеңілдеп, мембрана бұзылады және антоциан пигменті сыртқа ағып" кетеді.
Материалдар мен құрал-жабдықтар: қызылша тамыржемісінің кішкене тілімі,
қайнаған су, ыстық су, бөлме температурасындағы су, мұздай су, 4 колба және кішкене қысқыш қажет.
Жұмыс барысы
1.Қызылша тамыржемісінен 4 кішкене тілік тіліп, колбаларға су құю қажет.
2. Қызылшаның бір тілігін алып, оны қысқыштың көмегімен колбадағы мұздай суға (мұздатқыштан алынған) салу қажет.
3. Колбадағы реакцияны бақылап, нәтижелерін жазып алыңдар.
4. Екінші тілімді колбадағы бөлме температурасындағы суға қысқыш көмегімен салыңдар.
5. Колбадағы реакцияны бақылап, нәтижелерін жазып алыңдар.
6. Үшінші тілікті қысқыштың көмегімен колбадағы ыстық суға салыңдар.
7. Колбадағы реакцияны бақылап, нәтижелерін жазып алыңдар.
8. Төртінші тілікті қысқыштың көмегімен колбадағы қайнаған суға (құмғаннан алынған) салыңдар.
9. Колбадағы реакцияны бақылап, натижелерін жазып алыңдар.
