тұтқыр сұйықтықтан (цитозоль) және онда қалқып жүретін әртүрлі органоидтардан тұрады. Ол жасушадағы зат алмасу процестерінің жүру ортасы болып табылады және органоидтардың өзара байланысын қамтамасыз етеді.

плазмалық мембрана екі қабатты фосфолипидтер мен ақуыздардан тұрады. Ол жасушаның ішкі ортасын тұрақты сақтап, қажетті заттардың кіріп-шығуын реттейді және сыртқы ортаның әсерінен қорғап тұрады. Сонымен қатар, плазмалық мембрана жасушалар арасындағы байланыс пен сигналдарды қабылдау қызметін де атқарады.

екі қабатты ядролық қабықпен қапталған және ішкі жағында хроматин (ДНҚ мен ақуыздар кешені) мен ядрошық бар. Ядро жасушаның барлық қызметін басқарып, тұқым қуалау ақпаратын сақтайды. Сонымен қатар, ол рибосомаларды түзуге қатысатын РНҚ синтезін жүргізеді.

жасушадағы мембраналардан түзілген түтікшелер мен қуыстар жүйесі болып табылады. Оның екі түрі бар: түйіршікті ЭПТ және тегіс ЭПТ. Түйіршікті ЭПТ негізінен ақуыздарды синтездеуге және оларды тасымалдауға қатысса, тегіс ЭПТ липидтер мен көмірсуларды синтездейді және улы заттарды залалсыздандыруға көмектеседі.

Рибосома – ақуыздар мен РНҚ-дан құралған ұсақ түйіршіктер. Олар жасушадағы ақуыз синтезінің негізгі орны болып табылады. Рибосомалар эндоплазмалық тордың бетінде немесе цитоплазмада еркін орналасады.

Ақуыздар синтезделген соң, оларды өңдеу және сұрыптау қызметін Гольджи аппараты атқарады. Бұл органоид қабаттасқан жазық қапшықтардан (цистерналардан) тұрады. Гольджи аппараты ақуыздар мен басқа да молекулаларды модификациялап, оларды жасуша ішінде немесе сыртқа тасымалдауға дайындайды.

Кейбір жағдайларда жасушада қажетсіз немесе зиянды заттар пайда болады. Мұндай кезде оларды ыдырату қызметін лизосомалар орындайды. Лизосомалар – гидролиттік ферменттерге толы көпіршік тәрізді органоидтар. Олар ескі органоидтарды, бөгде бөлшектерді немесе заттарды ыдыратып, жасушада тазалық сақтайды.

Энергия өндіру процесінде басты рөлді митохондриялар атқарады. Митохондриялар – қос мембраналы органоидтар, ішкі мембранасы қатпарланып (криста) орналасқан. Онда тыныс алу процесі жүреді және жасушаның өмір сүруіне қажетті энергия (ATP молекуласы) түзіледі. Сондықтан митохондрияларды «жасушаның энергия станциясы» деп атайды.