5-с. Әбдім. 2-т. 24-п.

§24. Табиғат құбылыстарының көптүрлілігі

Табиғат құбылыстары – табиғатта болып жататын әртүрлі өзгерістер мен әрекеттер. Олар атмосферада, жерде, суда және тірі табиғатта кездеседі.

Мысалдар:

Атмосфералық құбылыстар: жаңбыр, қар, тұман, жел, найзағай.
Геологиялық құбылыстар: жер сілкінісі, жанартау атқылауы, көшкін.
Гидрологиялық құбылыстар: өзен тасуы, мұз қатуы, толқын.

Бұл құбылыстар кейде пайдалы болса, кейде адамдарға қауіп төндіруі мүмкі

Физикалық, химиялық, биологиялық және метеорологиялық құбылыстар кестесі

Құбылыс түрі	Сипаттамасы	Мысалдар
Физикалық құбылыстар	Заттың құрамы өзгермейді, тек пішіні, күйі өзгереді	Мұздың еруі, судың қайнауы, жел соғуы
Химиялық құбылыстар	Заттың құрамы өзгеріп, жаңа зат түзіледі	Темірдің таттануы, қағаз жануы
Биологиялық құбылыстар	Тірі ағзалардағы өзгерістер немесе тіршілік әрекеттері	Гүлдің ашылуы, фотосинтез, тыныс алу
Метеорологиялық құбылыстар	Атмосферада жүретін ауа райы мен климаттық өзгерістер	Жаңбыр, қар, боран, найзағай

Бос орындарды толықтырыңыз

Жаңбыр, боран, найзағай сияқты құбылыстар ____________ құбылыстарға жатады.
Мұздың еруі кезінде заттың құрамы өзгермейді, бұл ____________ құбылыс.
Темір таттанғанда жаңа зат түзіледі, бұл ____________ құбылыс.

Дұрыс/Бұрыс

Жаңбыр жауу – биологиялық құбылыс.
Гүлдің ашылуы – биологиялық құбылыс.
Қағаздың жануы – химиялық құбылыс.
Қардың еруі – физикалық құбылыс.
Найзағай ойнауы – метеорологиялық құбылыс.
Темірдің қызуы – химиялық құбылыс.
Жапырақтың сарғаюы – химиялық құбылыс.

Шығармашылық тапсырма

Табиғаттағы әр құбылысты бейнелейтін 4 сурет сал немесе коллаж жаса (Физикалық, Химиялық, Биологиялық, Метеорологиялық)