29-тақырып. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАРДЫ ӨҢДЕУ ОРТАЛЫҚТАРЫ
Кейбір пайдалы қазбалардың түрі кішігірім өңдеуден кейін-ақ пайдалануға жарамды (графит, ас тұзы). Қалған басым бөлігі арнайы зауыттар мен фабрикаларда өңделеді. Қара және түсті металдардың кені (темір кені, полиметалл кені) металлургия зауытына дейін байытудан өтеді.
Соколов-Сарыбай кен байыту комбинатындағы қара металл кенін байыту үдерісін қарастырайық. Заманауи байыту фабрикасы – пайдалы қазбаны байытудың күрделі технологиялық сызбасы арқылы жабдықталған, жоғары механикаландырылған кәсіпорын.
1. Пайдалы қазбаларды алғашқы өңдеу қайда жүзеге асырылады? A) Далада тікелей қазба жұмыстарында B) Арнайы зауыттар мен фабрикаларда C) Ғылым-зерттеу орталықтарында D) Дүкендерде
2. “Байыту” дегеніміз не? A) Кенді тасымалдау процесі B) Металл үлесін арттыру немесе зиянды қоспалардан арылту процесі C) Тек кенді ұсақтау процесі D) Қазбаларды сақтайтын қойма 3. Қазақстандағы қара металл кенін байытатын ірі комбинат қай қалада орналасқан? A) Теміртау B) Атырау C) Рудный D) Тараз 4. Пайдалы қазбаларды алғашқы өңдеудің соңғы өнімі қалай аталады? A) Шикізат B) Концентрат C) Қалдықтар D) Флотация 5. Ақтөбе қаласында қандай өнеркәсіп орны бар? A) Фосфор тыңайтқыш зауыты B) Мыс балқыту зауыты C) Ферроқорытпа зауыты D) Алюминий зауыты