§8. ЖЕР ҚАБЫҚТАРЫ ӨЗАРА ҚАЛАЙ ӘРЕКЕТТЕСЕДІ
  • Энергия көздері

    Жердегі барлық үдерістер Күн энергиясы және Жердің ішкі энергиясы арқылы жүреді.

    Мысалы: өсімдіктердің өсуі, жануарлардағы энергия алмасу, мұздардың атмосфераны салқындатуы.

  • Табиғи тепе-теңдік

    Табиғи компоненттер бір-бірімен байланыста.

    Бір компонент өзгерсе, басқалары да өзгеріп, тепе-теңдікті қалпына келтіруге тырысады.

    Табиғатта өздігінен тазару, реттелу қасиеті бар.

  • Су айналымы

    Су айналымы – Жер қабықтарының өзара әрекеттесуінің жарқын мысалы. Бұл процесс литосфера, атмосфера, гидросфера және биосфераны байланыстырады.

Су айналымы – Жердегі судың үздіксіз қозғалысы. Ол Күн энергиясының әсерінен басталады. Күннің жылуы мұхиттар мен өзендердегі суды буландырады. Бу атмосфераға көтеріліп, салқындап бұлттарға айналады. Бұлттардан жауын-шашын түсіп, су қайтадан жер бетіне оралады.
Бұл үдеріс кезінде су гидросфера, атмосфера, литосфера және биосфера арасында айналып жүреді. Су айналымы табиғатта тепе-теңдікті сақтауға және тіршілік иелерінің суға деген қажеттілігін қамтамасыз етуге көмектеседі.
ТАПСЫРМАЛАР
ДҰРЫС/БҰРЫС
  • Су айналымы тек гидросферада жүреді.
  • Күн энергиясы су айналымын бастайды.
  • Жауын-шашын – буланудың нәтижесі.
  • Су айналымына атмосфера еш қатыспайды.
  • Су айналымы табиғатта тепе-теңдікті сақтайды.
СЫЗБАНҰСҚА
“Су айналымының 4 кезеңін” көрсететін сызбанұсқа жаса. Әр кезеңге атау беріп, қысқаша түсіндір.
ЖЕРДІҢ ТЫНЫС АЛУЫ
Неге табиғаттағы су айналымын “Жердің тыныс алуы” деп атауға болады? Өз ойыңды 2-3 сөйлеммен түсіндір.
Made on
Tilda