§2. Биотикалық факторлар, коректік тізбек және қоректік тор

Биотикалық факторлар деген не?
Тірі ағзалардың бір-біріне әсер етуі биотикалық факторлар деп аталады. Тірі ағзалар бір түрге жатуы мүмкін. Бұл жағдайда олар үйір немесе тұқымтоп түзеді. Көптеген омыртқасыз жануарлар жеке тіршілік етеді. Бірақ оларға ұрпағын жалғастыру үшін серіктес керек. Сондықтан олар жұп құрады. Ара, құмырсқа, термиттер сияқты жоғары құрылымды омыртқасыз жануарлар тұрақты бірлестік тұқымтоп құрады. Бұл тұқымтопта әрбір ағза өзіне бөлінген биологиялық рөлді атқарады және өз тобындағы басқа ағзалармен үйлесімді әрекеттеседі.
Тірі ағзалар қоректік тәуелділікке байланысты бірнеше топ түзеді. Олар продуценттер, консументтер және редуценттер. Осы үш топ қоректік тізбекті құрайды
Продуценттер
Бірінші топқа өсімдіктер жатады. Олар фотосинтез үдерісі арқылы жарық энергиясын пайдалана отырып, органикалық заттар түзеді. Оларды продуценттер (өндірушілер) деп атайды. Өсімдіктер түзіп жинаған осы энергия қорын басқа ағзалар тіршілік ету үшін пайдаланады. Демек, өсімдіктер бірінші қоректік деңгейді құрайды.
Консументтер
Дайын органикалық заттармен қоректенетін гетеротрофты ағзалар (мысалы, жануарлар). Олар 1, 2, 3-деңгейлі болып бөлінеді.
Редуценттер
Өлі ағзалардың қалдықтарын және органикалық заттарды ыдыратып, оларды бейорганикалық заттарға айналдыратын ағзалар (мысалы, саңырауқұлақтар, бактериялар).
«Дұрыс-Бұрыс»

Төмендегі тұжырымдарға «Дұрыс» немесе «Бұрыс» деп жауап беріңіз:
  1. Қоректік тізбектің алғашқы буыны – тұтынушылар.
  2. Бөлшектенушілер (редуценттер) өлі ағзалармен қоректенеді.
  3. Екінші реттік тұтынушылар тек өсімдіктермен қоректенеді.
  4. Қоректік тізбек табиғаттағы заттар айналымын қамтамасыз етеді.




Жауабы:
1.Бұрыс
2.Дұрыс
3.Бұрыс
4.Дұрыс
Made on
Tilda