5-с. 50-п. Верховц. ВВ ҚОСУ. ВИДЕО ҚОСУ

§50. ЖАНУАРЛАР ОРГАНИЗМІНДЕ ИІНТІРЕКТІҢ БОЛУ СЕБЕБІ НЕДЕ?

Иінтірек - тепе-теңдікті қамтамасыз ететін қарапайым механизм. Иінтірек - қозғалмайтын тіректің айналасында қозғалуға қабілетті қатты дене
Тірек-қимыл аппараты жануарлар денесінің кеңістікте сақталуы мен қозғалуын қамтамасыз етеді, дененің сыртқы пішінін қалыптастырады және зат алмасу үдерісіне ықпал етеді.

Тірек-қимыл аппаратының бөліктері

ПАССИВ БӨЛІГІ

сүйектер мен олардың жалғануы

АКТИВ БӨЛІГІ

қаңқа бұлшық еттері және олардың көмекші аппараты

Қаңқа — адамның және жануарлардың денесіне пішін беріп, ішкі мүшелерін қорғайтын, тірек болатын қатты құрылым.

Адам қаңқасы 200-ге жуық сүйектен тұрады. Ол үш негізгі қызмет атқарады:

1. Тірек - бұлшықеттер мен мүшелердің орнықты тұруын қамтамасыз етеді.

2. Қорғаныс - ми, жүрек, өкпе сияқты маңызды мүшелерді қорғайды.

3. Қозғалыс - бұлшықеттер сүйектерге бекиді де, қозғалыс жасауға мүмкіндік береді.

Мысалы:

- Бас сүйек миды қорғайды.

- Омыртқа дененің негізгі тірегі.

- Кеуде қуысы жүрек пен өкпені қорғайды.

ТАПСЫРМАЛАР

"Егер адам қаңқасында сүйектер болмаса, не болар еді?"
- Шағын әңгіме
жаз/суретін сал.
Берілген сөздер:
Жамбас, бас сүйек, өкпе, иық сүйегі, шынтақ.
- Қайсысы артық? Неліктен?
Тірек-қимыл жүйесінің бес "досын", бес "дұшпанын" жаз. Мысалы: досы - спорт.