Табиғаттағы тірі ағзалардың өміріне әсер ететін кез-келген жағдай немесе фактор.

Ол жақсы да болуы мүмкін (өсімдіктерге күннің жылуы, жаңбырдың суы), қиындық туғызуы да мүмкін (қатты аяз, құрғақшылық).

• Күннің шығуы – гүлдің ашылуына түрткі болады.
• Қатты жел – ағаштың бұтағын сындыруы мүмкін.

Есте сақта: Түрткіжайт – табиғаттағы «қозғаушы күш», ол тірі ағзаның қалай өсетінін, дамитынын, бейімделетінін анықтайды.